ความเป็นมาของการจัดทำ (ร่าง) ประกาศกรมประมง ฉบับนี้ เพื่อกำหนดข้อมูลและเอกสารประกอบการขออนุญาตนำเข้าสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำที่จำเป็นต่อการเพิ่มประสิทธิภาพในการตรวจสอบแหล่งที่มาของสัตว์น้ำนำเข้าและเป็นการสร้างมาตรการนำเข้าสัตว์น้ำที่ครอบคลุมตามระเบียบ IUU Fishing ไม่ให้เข้าสู่ประเทศไทย ซึ่งกรมประมง โดยกองตรวจสอบเรือประมง สินค้าสัตว์น้ำและปัจจัยการผลิต (กรป.) ได้นำหลักการ/มาตรการของประเทศคู่ค้ามาพิจารณาประกอบการจัดทำร่างประกาศดังกล่าว ได้แก่ ระเบียบ IUU Fishing ของสหภาพยุโรป, ระเบียบ Seafood Import Monitoring Program (SIMP) และมาตรการ Marine Mammal Protection Act (MMPA) ของสหรัฐฯ และ ข้อกำหนดเรื่อง Catch Document Scheme (CDS) ของญี่ปุ่น

สำหรับเนื้อหาหลักของร่างประกาศกรมประมงฉบับนี้ แบ่งเป็น

1. กำหนดชนิดสัตว์น้ำที่ต้องแสดงเอกสารประกอบการขออนุญาตนำเข้าสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำ 4 กลุ่มหลัก ได้แก่

ปลาทูน่าปละชนิดเสมือนทูน่า

ปลาหมึก (Loligo spp., Uroteutis spp., Sepia spp., Dosidicus spp.)

(butterflyfish) ปลา Mackerel (Scomber spp.) รวมถึงปลาดาบ

(fish and lemon) ปลา Sardine (Sardinops spp., Sadinella spp, Sardina spp.)

โดยพิจารณาว่า สัตว์น้ำ 4 ประเภทนี้เป็นกลุ่มสัตว์น้ำนำเข้าที่มีมูลค่าสูง และใช้ในการผลิตเพื่อการส่งออกจำนวนมาก ซึ่งกำหนดชนิดตามพิกัดสินค้าในร่างประกาศที่แนบมาด้วยนี้

2. กำหนดข้อมูลในเอกสารที่ต้องการสำหรับการนำเข้าสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำ ได้แก่

- ชนิดและปริมาณสัตว์น้ำที่ส่งออก

- ลักษณะและรูปแบบของสัตว์น้ำที่ส่งออก

- ชื่อและสัญชาติเรือที่ใช้ทำการประมง

- ช่วงเวลาทำการประมง

- สัญชาติเรือประมง

- เครื่องมือประมง

- พื้นที่การทำการประมง

- ชื่อท่าเทียบเรือ วันและเวลาที่สัตว์น้ำขึ้นท่าหรือขนถ่ายสัตว์น้ำ

- ชื่อและที่อยู่ผู้ส่งออก และช่องทางการติดต่อ

- ชื่อและที่อยู่ผู้นำเข้า และช่องทางการติดต่อ

- รายละเอียดการขนส่ง ได้แก่ ท่าออก วันและเวลาที่ส่งออก ชื่อยานพาหนะ/หมายเลขยานพาหนะ หมายเลขตู้คอนเทนเนอร์

- ลายเซนต์และตราประทับของหน่วยงานรัฐที่รับรองเอกสาร และวันที่ลงนาม

ที่ประชุมมีประเด็นคำถาม/ข้อเสนอแนะ/ข้อคิดเห็นเพิ่มเติมต่างร่างประกาศฯ ดังนี้

ร่างประกาศนี้ครอบคลุมเฉพาะการนำเข้าสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำ "นำเข้า" เท่านั้น ไม่รวมวัตถุดิบในประเทศ ใช้กับทุกประเภทเรือประมงที่จับสัตว์น้ำชนิดนั้นๆ โดยนำร่องกับสัตว์น้ำ 4 ประเภทข้างต้น (ที่ประชุมมีสอบถามเพิ่มเติมว่ามีโอกาสขยายชนิดสัตว์น้ำในอนาคตหรือไม่ => กรป. แจ้งว่า มีโอกาสที่จะขยายกลุ่มชนิดสัตว์น้ำในอนาคต)

ที่ประชุมสอบถามเกี่ยวกับระยะเวลาการเตรียมความพร้อมในการประกาศใช้ร่างประกาศฯ => กรป. แจ้งว่า หลังจากร่างประกาศนี้ประกาศใช้ จะมีผลบังคับใช้ภายใน 180 วัน

ก่อนประกาศใช้ร่างประกาศฯ จะมีการประชุมสอบถามความเห็นจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอีกครั้ง ก่อนส่งให้กับ WTO เพื่อเวียนให้กับประเทศสมาชิกเพื่อพิจารณาให้ข้อคิดเห็นต่อไป

ที่ประชุมแสดงความกังวลต่อประเด็น "ข้อมูลในเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการทำการประมง" เนื่องจากอาจมีข้อมูลไม่ครบถ้วนตามที่ร่างประกาศฯ กำหนด โดยเฉพาะข้อมูลในส่วนของช่วงเวลาทำการประมง, พื้นที่ทำการประมง รวมถึงลายเซนต์และตราประทับของหน่วยงานรัฐที่รับรองเอกสาร เนื่องจากในบางประเทศที่ไทยนำเข้าสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำไม่มีเอกสารประกอบดังกล่าวจากภาครัฐ จึงขอให้ กรป. ยกตัวอย่างเอกสารอื่นๆ ที่ใช้ทดแทนเอกสารดังกล่าว เพื่อให้สามารถนำเข้าสัตว์น้ำได้อย่างถูกต้อง

ที่ประชุมขอให้ กรป. พิจารณาถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการประกาศใช้ร่างประกาศดังกล่าวนี้ โดยอาจต้องมีระยะเวลาเตรียมการให้กับผู้ประกอบการ รวมถึงอาจเป็นการจำกัดแหล่งนำเข้าสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำของผู้ประกอบการไทยในอนาคต

ที่ประชุมเสนอว่า หากมีการประกาศใช้ร่างประกาศนี้ ขอให้กรมประมงจัดเตรียมบุคลากรกรมประมงให้เพียงพอต่อการพิจารณาขออนุญาตนำเข้า เนื่องจากข้อมูลที่กรมประมงต้องการสำหรับการนำเข้ามีค่อนข้างมาก หากไม่มีบุคลากรเพียงพอในการพิจารณาเอกสารประกอบ อาจทำให้การนำเข้าเกิดความล่าช้าลงได้

นอกจกานี้ คุณนคร ชี้แจงว่า ร่างประกาศดังกล่าวนี้กระทบต่อการนำเข้าสัตว์น้ำของสมาชิกสมาคมอาหารแช่เยือกแข็งไทย จึงขอให้ กรป. จัดส่งหนังสือขอข้อคิดเห็นต่อร่างประกาศฯ ไปยังสมาคมฯ เพื่อสมาคมฯ จะได้รวบรวมข้อคิดเห็นจากสมาชิกและจัดส่งให้กับกรมประมงต่อไป โดย กรป. รับจะส่งหนังสือถึงสมาคมโดยเร็วที่สุด