สรุปสาระสำคัญ

1. หลักสูตรการสรรหาแรงงานด้วยความรับผิดชอบ อยู่ภายใต้โครงการ Fair Fish โดยโมเดลดังกล่าวอิงกับกฎหมายไทย หลักการและแนวปฏิบัติของ ILO ซึ่งได้มีการพัฒนาร่วมกับบริษัทภาคธุรกิจแปรรูปอาหารทะเล SME นำร่อง 6 บริษัท และภายหลังได้พัฒนาเป็นหลักสูตรระบบ online โดยแบ่งเป็น

- สำหรับบริษัทแปรรูปอาหารทะเล จำนวน 8 ข้อ

- บริษัทนำเข้าแรงงาน จำนวน 9 ข้อ

ประกอบด้วย

(1)ต่อต้านการค้ามนุษย์

(2)ไม่ใช้แรงงานบังคับ

(3)ไม่ใช้แรงงานเด็ก

(4)ไม่เลือกปฏิบัติ

(5)เสรีภาพในการสมาคมและเจรจาต่อรองร่วม

(6)การสรรหาด้วยความรับผิดชอบและเป็นธรรม

(7)สภาพการทำงานที่มีคุณค่า

(8)กลไกการร้องเรียน ร้องทุกข์และการเยียวยา

(9)จริยธรรมและจรรยาบรรณในการทำธุรกิจ

2. ปัญหาที่พบสำหรับบริษัทนำเข้าแรงงาน คือ เนื่องจากเป็นงานที่คนไม่นิยมทำ แรงงานที่มาทำจึงมักเป็นแรงงานที่ไม่มีทางเลือก ไม่มีคุณภาพในชีวิต กว่า 50% มีการติดยา ไม่ได้รับการศึกษา พอมาทำงานบนเรือ บวกความเครียด ขาดยาทำให้มีปัญหาทะเลาะกัน เมื่อมีโอกาสหนีงาน ไปหางานใหม่ทำ ส่งผลต่อค่าใช้จ่ายต่างๆ ที่ตกลงกันไม่ได้ระหว่างบริษัทนำเข้าแรงงาน กับนายจ้าง เพราะปกติเมื่อมีการนำเข้าแรงงาน บริษัทนำเข้ามา และนายจ้างทยอยจ่ายค่าใช้จ่ายในการนำเข้าให้บริษัท

3. ปัญหาสำหรับบริษัทแปรรูปอาหารทะเล คือความเข้าใจว่า การรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดของลูกจ้างเป็นของนายจ้าง โดยนายจ้างมองว่า การมาทำงาน มีเอกสารส่วนตัวต่างๆ ควรให้เจ้าของเอกสารรับผิดชอบค่าใช้จ่ายเอง

4. 9 ข้อในหลักสูตรของบริษัทสรรหา (เพิ่มมา 1 ข้อ)

- ข้อง่ายสุดคือ การชี้แจงแรงงานว่ามาทำอะไร ลักษณะการทำงาน ได้อะไรจากการทำงาน สวัสดิการต่างๆ

- ข้อยาก คือ การดูแลการเดินทางตั้งแต่ประเทศต้นทางถึงโรงงาน เนื่องจากในประเทศต้นทาง เราไม่สามารถเข้าไปเกี่ยวข้องได้

5. 8 ข้อในหลักสูตรของบริษัทแปรรูป

- ข้อง่ายสุด คือ มาตรฐานต่างๆ เราทำได้อยู่แล้วตามกฎหมายไทย รวมถึงสถานที่ทำงานต่างๆ ได้มาตรฐาน

- ข้อยาก คือ ภาระค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่ SME ต้องเป็นผู้ออกทั้งหมด แต่ไม่มีมาตรการดูแลหรือเยียวยากรณีแรงงานหนี ย้ายงาน

ทั้งนี้ หลักการนี้ถือเป็นสิ่งที่ดี หากบริษัทสรรหา และบริษัทแปรรูปนำไปปฏิบัติ และหากลูกค้าให้ความสำคัญ ยอมรับ และมี benefits สำหรับบริษัทที่ดำเนินการดังกล่าว ก็จะผลักดันให้หลายบริษัทดำเนินการขยายออกไปมากขึ้น และจะช่วยให้ธุรกิจที่นำต้นแบบไปใช้มีคุณสมบัติเป็นไปตามข้อกำหนดของมาตรฐานสากล เช่น BSCI และ SA8000 เป็นต้น