คณะกรรมาธิการรัฐสภาสมาคมการค้าเสรียุโรป (European Free Trade Area: EFTA) ประกอบด้วยสมาชิก 4 ประเทศ คือ สวิตเซอร์แลนด์ นอร์เวย์ ไอซ์แลนด์ และลิกเตนสไตน์

ในช่วงปี 2560 - 2564 การค้าระหว่างไทยและ EFTA มีมูลค่าเฉลี่ย 10,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และลดลงเฉลี่ยปีละ 9.45% สำหรับการส่งออกของไทยไปยัง EFTA มีมูลค่าเฉลี่ย 4,537 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ลดลงเฉลี่ยปีละ 18.53% สำหรับการนำเข้าของไทยจาก EFTA มีมูลค่าเฉลี่ย 5,470 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ลดลงเฉลี่ยปีละ 5.23% โดยไทยขาดดุล EFTA เฉลี่ยปีละ 933 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

สินค้าสำคัญที่ไทยส่งออกไปยัง EFTA เช่น เครื่องเพชรพลอย อัญมณี เงินแท่งและทองคำ นาฬิกาและส่วนประกอบเนื้อสัตว์สำหรับการบริโภค ผลิตภัณฑ์เวชกรรมและเภสัช เป็นต้น สำหรับสินค้าเกษตรสำคัญไทยส่งออกไป EFTA ได้แก่ อาหารปรุงแต่ง ข้าวหอมมะลิ พืชผักสดแช่แข็ง ข้าวโพดหวาน บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป เป็นต้น

สินค้าสำคัญที่ไทยนำเข้าจาก EFTA เช่น อัญมณีและเครื่องประดับ นาฬิกาและส่วนประกอบ เครื่องใช้สำหรับเดินทาง รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ เครื่องจักรกลและส่วนประกอบของเครื่องจักรกล เครื่องปรับอากาศและส่วนประกอบ เครื่องสำอาง สบู่ และผลิตภัณฑ์รักษาผิว สำหรับสินค้าเกษตรสำคัญไทยนำเข้าจาก EFTA ได้แก่ อาหารปรุงแต่งสำหรับการแพทย์ ไส้กรอก อาหารสัตว์ กาแฟบด อาหารปรุงแต่ง ช็อกโกแลตและอาหารปรุงแต่งอื่นๆ ที่มีโกโก้ เป็นต้น

1) ในช่วงปี 2560 - 2564 การค้าระหว่างไทยและสวิตเซอร์แลนด์ มีมูลค่าเฉลี่ย 9,149.84 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และลดลงเฉลี่ยปีละ 10.25% สำหรับการส่งออกของไทยไปยังสวิตเซอร์แลนด์ มีมูลค่าเฉลี่ย 4,146.34 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สำหรับการนำเข้าของไทยจากสวิตเซอร์แลนด์ มีมูลค่าเฉลี่ย 5,003.49 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยไทยขาดดุล สวิตเซอร์แลนด์เฉลี่ยปีละ 857.13 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ทั้งนี้ ในปี 2565 การค้าระหว่างไทยและสวิตเซอร์แลนด์กลับมาเพิ่มขึ้นอย่างยิ่ง โดยในช่วงเดือนมกราคม - ตุลาคม 2565 มูลค่าการค้าไทยกับสวิตเซอร์แลนด์มีมูลค่า 9,282.52 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเพิ่มขึ้น 72 % จากช่วงเดือนมกราคม - ตุลาคม 2564 มูลค่า 5,40 1.98 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

2) ในช่วงปี 2560 - 2564 การค้าระหว่างไทยและนอร์เวย์ มีมูลค่าเฉลี่ย 836.73 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และลดลงเฉลี่ยปีละ 0.74% สำหรับการส่งออกของไทยไปยังนอร์เวย์ มีมูลค่าเฉลี่ย 258.01 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สำหรับการนำเข้าของไทยจากนอร์เวย์ มีมูลค่าเฉลี่ย 431.37 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยไทยขาดดุลนอร์เวย์เฉลี่ยปีละ 173.36 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ทั้งนี้ ในปี 2565 การค้าระหว่างไทยและนอร์เวย์กลับมาเพิ่มขึ้น โดยในช่วงเดือนมกราค - ตุลาคม 2565 มูลค่าการค้ไทยกับนอร์เวย์มีมูลค่า 816.45 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเพิ่มขึ้น 16.67 % จากช่วงเดือนมกราคม - ตุลาคม 2564 มูลค่า 699.76 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยมีปลาแซลมอน ปลาเทราต์ ปลาแมคเคอเรล และอาหารปรุงแต่งที่ทำมาจากกุ้ง เป็นสินค้านำเข้าสำคัญของไทย

3) ในช่วงปี 2560 - 2564 การค้าระหว่างไทยและไอซ์แลนด์ มีมูลค่าเฉลี่ย 23.96 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และลดลงเฉลี่ยปีละ 5.50% สำหรับการส่งออกของไทยไปยังไอซ์แลนด์ มีมูลค่าเฉลี่ย 7.41 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สำหรับการนำเข้าของไทยจากไอซ์แลนด์ มีมูลค่าเฉลี่ย 16.56 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยไทยขาดดุลไอซ์แลนด์เฉลี่ยปีละ 9.15 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ทั้งนี้ ในปี 2565 การค้าระหว่างไทยและไอซ์แลนด์กลับมาเพิ่มขึ้น โดยในช่วงเดือนมกราคม - ตุลาคม 2565 มูลค่าการค้าไทยกับไอซ์แลนด์มีมูลค่า 25.65 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเพิ่มขึ้น 16.29 % จากช่วงเดือนมกราคม - ตุลาคม 2564 มูลค่า 22.05 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยมีสินค้าไทยส่งออกคือ ปลากระป๋อง และอาหารปรุงแต่ง เป็นต้น และสินค้านำเข้าคือ ปลาแซลมอน ปลาทะเลแช่แข็ง อาหารสัตว์ที่ทำจากปลา ไขมันและน้ำมันปลา เป็นต้น

สรุปผลการเจรจาคณะทำงานด้านการค้าสินค้าภายใต้ความตกลงการค้าเสรีไทย – EFTA รอบที่ 1 ระหว่างวันที่ 28 – 30 มิถุนายน 2565

EFTA แสดงความประสงค์ที่จะเจรจาการจัดทำตารางข้อผูกพันการยกเลิกหรือลดภาษีสำหรับสินค้าเกษตรแบบทวิภาคีกับไทย โดยแจ้งว่าพร้อมยกเว้นภาษีสินค้าอุตสาหกรรมทั้งหมด ในขณะที่ฝ่ายไทยแจ้งว่า จะพิจารณาระดับการเปิดตลาดสินค้าเกษตรและสินค้าอุตสาหกรรมอย่างสมดุลกัน ซึ่งจะต้องเป็นผลประโยชน์ต่อไทย

EFTA นำเสนอร่างข้อบทการค้าสินค้า ซึ่งประกอบด้วย 18 ข้อบท อาทิ อากรนำเข้า ข้อจำกัดด้านปริมาณโดยทั่วไป ข้อยกเว้นทั่วไป การออกใบอนุญาตนำเข้า ค่าธรรมเนียมและพิธีการเกี่ยวกับการนำเข้าและส่งออก เป็นต้น

การแลกเปลี่ยนข้อมูลที่สองฝ่ายเห็นชอบในการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกัน

1) ข้อมูลสถิติการค้าของทุกรายการสินค้า ย้อนหลัง 5 ปี (ระหว่างปี 2560 - 2564) โดยใช้ HS 2017 และในช่วงเดือนมกราคม - มิถุนายน 2565 โดยใช้ HS 2022

2) ตารางข้อผูกพันการลดภาษีภายใต้ WTO โดยระบุอัตราภาษีที่ผูกพัน (Bound Rate) อัตราภาษีที่เรียกเก็บจริง (MFN Applied Rate) ของทุกรายการสินค้าตามพิกัดศุลกากร HS 2022 และระบุว่าเป็นสินค้าเกษตร (AG) หรือสินค้าอุตสาหกรรม (NAMA) รวมทั้งตารางเทียบพิกัดศุลกากรระหว่าง HS 2017 กับ HS 2022 ของตน

สรุปผลการเจรจาคณะทำงานด้านการค้าสินค้าภายใต้ความตกลงการค้าเสรีไทย – EFTA รอบที่ 2 (2nd Round) ระหว่างวันที่ 1 – 4 พฤศจิกายน 2565 ณ นครเจนีวา สรุปได้ดังนี้

1) ร่างข้อบทการค้าสินค้า: สองฝ่ายแลกเปลี่ยนความเห็นต่อร่างข้อบทการค้าสินค้า (TIG Text) ที่เสนอโดย EFTA จำนวน 18 Articles1 โดยมีข้อบทที่สองฝ่ายเห็นชอบร่วมกันแล้ว 7 ข้อบท

2) สองฝ่ายเห็นชอบที่จะแลกเปลี่ยนข้อเรียกร้องรายการสินค้าที่ประสงค์จะให้อีกฝ่ายเปิดตลาดภายในวันที่ 15 ธันวาคม 2565

กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศเห็นควรให้มีแนวทางการจัดทำ Request List ของไทยสำหรับแต่ละประเทศสมาชิก EFTA โดยแบ่งออกเป็น 5 หลักเกณฑ์ ดังนี้

1. รายการสินค้าที่ไทยมีมูลค่าการส่งออกไปยังประเทศสมาชิก EFTA และสมาชิก EFTA ยังมีการเก็บอากรนำเข้าสินค้าดังกล่าว

2. รายการสินค้าที่ไทยมีมูลค่าการส่งออกไปยังประเทศสมาชิก EFTA แม้ว่าฝ่าย EFTA ยกเว้นอากรนำเข้าแล้ว

3. รายการสินค้าที่ไทยมีมูลค่าส่งออกไปยังโลกและประเทศสมาชิก EFTA นำเข้าสินค้าดังกล่าวจากโลกแต่ไม่ใช่ทย และฝ่าย EFTA ยังคงมีการเก็บอากรนำเข้าสินค้าดังกล่าว

4. รายการสินค้าที่ไทยได้รับสิทธิ GSP จากสวิตเซอร์แลนด์และนอร์เวย์

5. รายการสินค้าที่ภาคเอกชนมีความประสงค์จะส่งออกไป EFTA

คุณเสาวนีย์ คำแฝง ผู้อำนวยการสมาคมฯ ได้แจ้งรายการ Request List ดังนี้

นอร์เวย์ : Fish Fillet and Surimi พิกัด 03042090-99

สวิสเซอร์แลนด์ : Fres Prepare Preserve Cephalopod พิกัด 0307 และ 1605

สวิสเซอร์แลนด์/นอร์เวย์ : Prepared and Preserve Crab พิกัด 16051010

นอกจากนี้ สมาคมและหน่วยงานอื่นๆ ได้มีแจ้งรายการ Request List เพิ่มเติม เช่น แซลมอนกระป๋อง พิกัด 1604.11, ซาร์ดีนกระป๋อง พิกัด 1604.13, ทูน่ากระป๋อง พิกัด 1604.14, แมคเคอเรลกระป๋อง 1604.15, สินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงสุนัขและแมว พิกัด 230910 และ 230990 เป็นต้น